του Ιορδάνη Παπαδόπουλου*
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια παιδοκεντρική ματιά σε πολλούς τομείς της ζωής. Αναλογιστείτε πόσο συχνό φαινόμενο ήταν κάποτε να καπνίζει ένας γονιός μπροστά στο παιδί του μέσα στο σπίτι και πόσο σπάνιο και απαράδεκτο θα θεωρείτο στις μέρες μας. Τα αυτοκίνητά μας πλέον εξοπλίζονται με ειδικά καρεκλάκια στα πίσω καθίσματα, όταν παλαιότερα φορτώναμε απλά τα παιδιά μας πίσω, χωρίς ζώνες. Κι όμως, αυτό το παιδοκεντρικό μας βλέμμα, αν και αποτελεί θετικότατη εξέλιξη, δεν έχει περάσει ακόμη από το ατομικό επίπεδο στο ευρύτερο δημόσιο. Η πολιτεία δηλαδή, δεν δείχνει σοβαρά βήματα εξέλιξης σε μια κοινωνία δομημένη με άξονα τα παιδιά. Μήπως όμως τελικά, μια φιλική στα παιδιά πόλη θα ήταν πιο φιλική για όλους;
Τι θα λέγατε, εάν το παιδί σας είχε τη δυνατότητα να πάει με ασφάλεια από το κέντρο της Ερμούπολης, ως το Αθλητικό Κέντρο με το ποδήλατό του; Τι θα λέγατε, αν στο Αθλητικό Κέντρο συναντούσε σύγχρονες εγκαταστάσεις; Και πώς θα σας φαινόταν, αν ο Δήμος μπορούσε να επιδοτήσει ένα άθλημα της αρεσκείας του; Πώς θα σας φαινόταν εάν η Ερμούπολη είχε δρόμους χωρίς αυτοκίνητα και η συγκοινωνία βασιζόταν σε συχνά δρομολόγια ηλεκτροκίνητου λεωφορείου; Εάν τα δυο μίνι πάρκα πρασίνου, στη Μεταμόρφωση και τη Δόξα, ήταν φροντισμένα και αποτελούσαν λειτουργικούς χώρους δραστηριοτήτων και ανάπαυσης; Και τέλος, τι θα λέγατε αν στο Δημοτικό Συμβούλιο – εκτός από ενήλικες – βλέπατε εφήβους, όπου θα ορίζουν οι ίδιοι, με δικές τους αποφάσεις και μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες ενός «μηνιαίου συμβουλίου εφήβων», θέματα της καθημερινότητάς τους στην πόλη;
Αυτά που περιγράφω δεν είναι σενάρια φαντασίας. Είναι πραγματικά γεγονότα και εξελίξεις που έχουν εδώ και μια δεκαετία «τρέξει» σε διάφορες πόλεις του κόσμου, μέσα από την πρωτοβουλία της UNICEF «Child Friendly Cities». Είναι πάνω από 3.000 δήμοι που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και σε περισσότερες από 50 χώρες. Η Ισπανία, η Κολομβία, η Μεγάλη Βρετανία ή το Καζακστάν, είναι μόνο κάποια δείγματα από το ευρύ αυτό δίκτυο. Κάθε χώρα και κάθε δήμος με τις δικές του ανάγκες. Εμείς δεν χρειάζεται να ξεκινήσουμε από την ανάγκη να μειώσουμε την εγκληματικότητα ή τη φτώχεια, που δυστυχώς υπάρχει σε άλλες περιοχές υπανάπτυκτων χωρών. Έχουμε την τύχη να πιάσουμε το κουβάρι από πιο εύκολα θέματα και πιο εφικτούς στόχους. Σκεφτείτε να πηγαίνετε βόλτα με το καρότσι το μωρό σας και να έχετε φαρδιά πεζοδρόμια, χωρίς να πρέπει να κάνετε τον χειριστή ανυψωτικού παλέτας και φανταστείτε να είχε η πόλη μας σημεία φροντίδας του βρέφους, όπου θα μπορούσατε να θηλάσετε ή να αλλάξετε την πάνα του! Μήπως θα βοηθούσε και τον τουρισμό, αφού θα αποτελούσε ελκυστικό τουριστικό προορισμό για πολλές οικογένειες; Σκεφτείτε την πλατεία μας, αυτό το σημείο συνάντησης όλου του νησιού, να αλλάζει κάθε τόσο εικόνα και χρήση! Τη μία να γίνεται ένα επιδαπέδιο σιντριβάνι, διασκεδαστικό και δροσερό για όλους και την άλλη, ένας χώρος υπαίθριου θεάτρου. Ένας δρόμος που πεζοδρομήθηκε δε θα αποτελούσε συνάμα και εμπορικό σημείο; Εάν οι αθλητικές εγκαταστάσεις της πόλης ξαναέβρισκαν την αίγλη τους, δε θα ήταν πόλος έλξης αθλητικών ομάδων προς προπόνηση, αλλά και αθλητικών διοργανώσεων; Αν το παιδί σας όντως θα μπορούσε να ασχοληθεί με κάποιο χόμπι, επιδοτούμενο σε ένα βαθμό από τον Δήμο, δε θα χαιρόσασταν που με λιγότερα έξοδα τού δίνετε ερεθίσματα και σφαιρική καλλιέργεια; Και τέλος, σκεφτείτε να ήσασταν και πάλι έφηβοι και να μπορούσατε να ψηφίσετε για την πόλη σας ή να έχετε ένα ετήσιο φεστιβάλ αφιερωμένο σε σας!
Η Ερμούπολη είναι μια πόλη πολυπολιτισμική. Και το όνομά της, ως πόλη του Ερμή, του θεού των καλών ειδήσεων, επιτάσσει να γίνει και μια πόλη καλών ειδήσεων. Ας είναι μια από τις επόμενες ειδήσεις λοιπόν, το ότι έγινε και επίσημα «child friendly». Τι θα λέγατε λοιπόν αν για τη Σύρα, ήρθε η Σειρά της να πάρει το βραβείο της πρώτης ελληνικής φιλικής για παιδιά πόλης; Του πρώτου ελληνικού «Child Friendly Island»!
(*) Ο Ιορδάνης Παπαδόπουλος είναι διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών, παιδίατρος στο Γενικό Νοσοκομείο Σύρου.