Ο αγροδιατροφικός τομέας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αναπτυξιακούς πυλώνες υποστήριξης της οικονομίας της κάθε τοπικής κοινωνίας. Στρατηγική επιλογή της ομάδας μας «ΣΥΡΑ, ΣΕΙΡΑ ΣΟΥ», είναι η έμπρακτη στήριξη του μέσα από στοχευμένο σχεδιασμό, προσδίδοντάς του νέα δυναμική ανάπτυξης και εξέλιξης.
Δυστυχώς σήμερα στον πρωτογενή τομέα δεν υπάρχει έντονη δραστηριοποίηση, λόγω:
- της σημαντικής έλλειψης υδατικών πόρων,
- του μεγάλου κόστους παραγωγής και μεταφοράς των αγροτικών προϊόντων, αλλά και
- της έλλειψης καλλιεργήσιμης γης.
Εστιάζουμε με όλες μας τις δυνάμεις στην ενδυνάμωση της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής του νησιού μας, έτσι ώστε από τη μία μεριά, να είναι εφικτή η διατροφική μας επάρκεια και από την άλλη, να στηριχτεί η οικονομία του τόπου μας. Δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στον επανασχεδιασμό των δικτύων μετακίνησης των παραγόμενων προϊόντων, καθώς και στη μείωση των εξόδων μεταφοράς. Συνδυάζοντας τον πρωτογενή τομέα παραγωγής με τον δευτερογενή και τριτογενή, τον πολιτισμό και την τοπική γαστρονομία, ενισχύουμε σημαντικά το εμπόριο και τις τοπικές επιχειρήσεις, και παράλληλα, εμπλουτίζουμε την τουριστική ταυτότητα του τόπου μας.
Έχοντας ως κύριο μέλημά μας την πλήρη αξιοποίηση, με τον καλύτερο δυνατό και αποτελεσματικό τρόπο, των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του νησιού μας και των προϊόντων που παράγει, εντείνουμε τις προσπάθειές μας για τον εκσυγχρονισμό των υπαρχουσών υποδομών και τη δημιουργία νέων. Την ίδια ώρα, αναγνωρίζοντας τη σημασία και προσφορά τους στη σύνδεση με το τουριστικό προϊόν του νησιού μας, επικεντρωνόμαστε στην παροχή κινήτρων σε επαγγελματίες που ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα, ώστε να παραμείνουν στον τόπο τους και ακόμα περισσότερο σε νέους ανθρώπους, που αποτελούν και το μέλλον.
Πρωταρχική σημασία έχει για μας η εκπαίδευση των ίδιων των παραγωγών, μέσα από την εξοικείωσή τους με τις νέες τεχνολογίες και τις νέες καλλιεργητικές μεθόδους. Η εφαρμογή της σύγχρονης τεχνολογίας στις αγροτοκτηνοτροφικές δραστηριότητες είναι βέβαιο ότι θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα της παραγωγής και θα οδηγήσει στη βελτιστοποίηση της ποιότητας των προϊόντων.
Με την αξιοποίηση όλων των εργαλείων που διαθέτουμε από εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα, βρίσκουμε διεξόδους, προκειμένου να αντεπεξέλθει ο πρωτογενής μας τομέας στα νέα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής, που ήδη έχει αρχίσει να μας επηρεάζει. Θεωρούμε ότι είναι κρίσιμο να μεριμνήσουμε για την αναβάθμιση καλλιεργειών, αλλά και τη δημιουργία νέων, οι οποίες θα ευνοούνται από το υπέδαφος και το μικροκλίμα του τόπου μας και θα είναι πιο ανθεκτικές στις νέες κλιματολογικές συνθήκες. Επιπλέον, στο πλαίσιο της καταπολέμησης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, δίνουμε προτεραιότητα στον έλεγχο των αποθεμάτων νερού και στη σωστή διαχείρισή τους, ώστε να υπάρχει επάρκεια για την άρδευση των καλλιεργειών και να συνεχιστεί απρόσκοπτα η παραγωγική διαδικασία. Προς την κατεύθυνση αυτή προγραμματίζουμε τη δημιουργία ταμιευτήρων νερού και αρδευτικών δικτύων, την κατασκευή μικρών ανασχετικών φραγμάτων, την έναρξη λειτουργίας του φράγματος Αετού, αλλά και την ορθολογική διαχείριση των υφιστάμενων γεωτρήσεων.
Οι μελλοντικές προοπτικές του αγροτικού τομέα της περιοχής πρέπει να βασισθούν σε ένα νέο «πρότυπο» καλλιεργειών, με στροφή προς τα ποιοτικά αγροτικά προϊόντα, αφού αυτό είναι το συγκριτικό μας πλεονέκτημα λόγω της μικρής καλλιεργήσιμης έκτασης που διαθέτουμε, αλλά και η χρησιμοποίηση τοπικών ποικιλιών. Η ανάπτυξη θερμοκηπιακών καλλιεργειών, η υποστήριξη της καλλιέργειας πρώιμων και μεσοπρώιμων κηπευτικών, η αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, η καλλιέργεια κτηνοτροφικών φυτών, η επέκταση των δενδρωδών καλλιεργειών και αρωματικών φυτών, καθώς και η προώθηση των βιολογικών καλλιεργειών, αποτελούν βασικές προτεραιότητες για εμάς.
Η κτηνοτροφία της Σύρου διαθέτει αρκετές δυνατότητες ανάπτυξης, λόγω και της θέσης που κατέχουν στην αγορά τα τοπικά τυροκομικά προϊόντα. Σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης εμφανίζουν η μελισσοκομία, η οινοποιία, αλλά και η αλιεία.
Στον σχεδιασμό μας περιλαμβάνονται:
- Η παροχή ενισχύσεων – κινήτρων για την παραγωγή περισσότερων κτηνοτροφικών φυτών από τους αγρότες, αλλά και τους κτηνοτρόφους, με σκοπό τη μείωση του κόστους από κατανάλωση εισαγόμενων ζωοτροφών.
- Η ενίσχυση παραγωγών του νησιού κατά τις διαδικασίες πρώτης προσπάθειας πιστοποίησης, τυποποίησης και προώθησης τοπικών προϊόντων.
- Η στήριξη των αγροτικών επιχειρήσεων κατά τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους για την ανάπτυξη υποδομών ηλεκτρονικού εμπορίου.
Προτεραιότητά μας είναι διασύνδεση του πρωτογενούς τομέα με τον τουρισμό και την ανάπτυξη – προώθηση τοπικών προϊόντων και Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης. Στόχος μας είναι να επενδύσουμε στη συνδυασμένη αξιοποίηση χερσαίας και θαλάσσιας «εδαφικότητας». Εάν στην «παραδοσιακή» εδαφοκεντρική προσέγγιση προστεθεί η θαλάσσια οπτική, τότε διαφοροποιούνται τα δεδομένα για τον αναπτυξιακό σχεδιασμό. Η συμπερίληψη του θαλάσσιου χώρου πολλαπλασιάζει τη συνολική έκταση του νησιού μας. Γι’ αυτό, ενισχύουμε τις υποδομές στον τομέα της αλιείας και δημιουργούμε ψυκτικούς και αποθηκευτικούς χώρους με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας των αλιευμάτων.
Δίνουμε έμφαση στη μεταποιητική δραστηριότητα, με σκοπό την ενδυνάμωσή της, ώστε να μπορέσουμε να προσδώσουμε προστιθέμενη αξία στην ντόπια παραγωγή. Επικεντρωνόμαστε σε ενέργειες που προωθούν τη διαφήμιση των τοπικών γεωργικών προϊόντων και ενισχύουμε τον αγροτουρισμό, που μπορεί να αποτελέσει σημαντικό πόλο έλξης για δεκάδες τουρίστες.
Ιδιαίτερη σημασία για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, έχει η ύπαρξη στο νησί μας του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Η προώθηση και εκμετάλλευση καινοτόμων μεθόδων παραγωγής και τυποποίησης, που θα αξιοποιούν την έρευνα που παράγεται στο Τμήμα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, μπορεί και πρέπει να αποτελέσει παράγοντα ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και εκσυγχρονισμού των τοπικών μας επιχειρήσεων.
Οι πόροι της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) 2023- 2027, αποτελούν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να ενισχύσουμε τον πρωτογενή τομέα, μέσα από το πρόγραμμα χρηματοδότησης για την αντικατάσταση και τον εκσυγχρονισμό των αλιευτικών σκαφών, ενίσχυσης των συνεταιριστικών σχημάτων και των ομάδων παραγωγών, αλλά και επιπλέον δράσεις χρηματοδότησης για καλλιέργειες και την προώθηση προϊόντων με ισχυρή τοπική ταυτότητα. Διεκδικώντας τις κατάλληλες χρηματοδοτήσεις όλα είναι εφικτά. Για το λόγο αυτό ο προγραμματισμός προβλέπει την ίδρυση Γραφείου Αγροτικής Ανάπτυξης, που θα διαχειρίζεται προγράμματα και θα βρίσκει λύσεις στους αγρότες, μέσω της άντλησης των μέγιστων δυνατών πόρων από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2023-2027.
Δεδομένου ότι η νέα ΚΑΠ έχει ως κύριους στόχους τον φιλοπεριβαλλοντικό/ ψηφιακό μετασχηματισμό, οι παραγωγοί μας θα πρέπει να εντάξουν «πράσινες» δράσεις τόσο στον Πυλώνα I, που είναι οι άμεσες ενισχύσεις, όσο και στον Πυλώνα ΙΙ, που αφορά τις επενδύσεις. Πλέον, οι αγρότες με τη δήλωση ΟΣΔΕ 2023, εκτός των όσων δήλωναν τις περασμένες χρονιές θα πρέπει να επιλέξουν και μια δράση από τη λίστα των οικολογικών σχημάτων που θα είναι αναρτημένη στον ΟΠΕΚΕΠΕ, όπως είναι η εφαρμογή αμειψισποράς, η διατήρηση βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας και πολλά άλλα. Εφόσον ένας παραγωγός έχει δηλώσει φέτος και την επόμενη χρονιά τις ίδιες εκτάσεις, και στη δήλωση ΟΣΔΕ 2023 δεν περιλαμβάνεται κάποια δράση οικολογικού σχήματος, θα δει «ψαλιδισμένες» τις ενισχύσεις του κατά 25%.
Τέλος, οι επενδύσεις θα πρέπει να έχουν φιλοπεριβαλλοντικό χαρακτήρα, καθώς ο Πυλώνας ΙΙ με την ενσωμάτωση της «Πράσινης Συμφωνίας» προβλέπει ότι το 35% των συνολικών πόρων θα πρέπει να κατευθυνθούν σε τέτοιου είδους επενδύσεις. Θα καταστεί υποχρεωτική η ένταξη φιλοπεριβαλλοντικών επενδύσεων, όπως η εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η επαναχρησιμοποίηση υπολειμμάτων και η παραγωγή βιοαερίου.